Duurzame financiering bij Nederlandse beursfondsen: stand van zaken

Financiering en duurzaamheid worden in toenemende mate aan elkaar gekoppeld. Dit artikel geeft inzicht in de huidige stand van zaken bij de niet-financiële instellingen binnen de AEX en AMX. Ultimo 2022 had ruim de helft van deze groep bedrijven schuld met een koppeling aan duurzaamheid. Voor wat betreft bancaire financiering voeren de ESG-linked faciliteiten de boventoon en bij de kapitaalmarktinstrumenten zijn het de zogenaamde “green bonds”.

De AEX en AMX bedrijven in het onderzoek

Het vertrekpunt vormt de 50 ondernemingen die zijn opgenomen in de AEX en AMX. Hierbinnen richten we ons op de niet-financiële bedrijven, de zogenaamde ‘corporates’. De negen financiële instellingen zijn buiten beschouwing gelaten. Ultimo 2022 hadden 22 van de 41 (54%) overgebleven bedrijven een financiering gelinkt aan duurzaamheid op basis van de informatie zoals die is vermeld in de jaarverslagen. Hierin maken we een splits tussen bancaire financiering en kapitaalmarktinstrumenten.

Bancaire financiering: ESG-linked faciliteiten voeren de boventoon

In totaal tellen we 16 bedrijven met een Sustainability-Linked-Loan (SLL). Dit is veruit het meest voorkomende instrument voor wat betreft duurzame bankschuld. Bij een SLL wordt de kredietmarge verlaagd of verhoogd op basis van de prestaties op een vooraf afgesproken set aan duurzaamheidsindicatoren (ESG KPIs). ESG staat hierbij voor Environmental, Social en Governance. Veelal worden tussen de drie en de vijf ESG KPIs gehanteerd binnen een kredietovereenkomst.

Kijkend naar het type blijkt dat de KPIs met betrekking tot ‘environmental’ het meest voorkomen (zie figuur 1 hieronder). CO2 reductie is in deze categorie de meest frequente KPI. Nagenoeg alle bedrijven hanteren deze KPI. Daarnaast zien we de focus op verbeteringen in de energiemix: zowel een groter aandeel duurzame energie als efficiency verbeteringen. Tevens zien we duurzame productieketens terug in de vorm van reduceren van afval en ‘sustainable sourcing’.

Binnen de categorie ‘social’ staan mensenrechten hoog op de agenda, met name bij wereldwijd opererende productiebedrijven zoals Shell, ArcelorMittal en JDE Peet’s. Andere belangrijke KPIs binnen de categorie social zijn ‘gezondheid en veiligheid van medewerkers en klanten’ en ‘diversiteit en inclusiviteit’. Fugro streeft naar een hoger aandeel vrouwen in senior management: “Fugro has committed to a target for 25% women in senior management positions in 2025”.

Opvallend is dat slechts één bedrijf een KPI heeft opgesteld specifiek gericht op ‘governance’. ArcelorMittal heeft haar SLL afgestemd op het aantal door ResponsibleSteel gecertificeerde productiefaciliteiten. Een van de in de ResponsibleSteel standaard opgenomen principes raakt ‘Responsible Leadership’, met daaraan gekoppeld diverse vereisten omtrent bedrijfswaarden en beleid.

Kapitaalmarktinstrumenten: Green Bonds meest voorkomend

Kapitaalmarktinstrumenten betreft schuldpapier dat bij beleggers is geplaatst. Hierbinnen zijn obligatieleningen met een notering aan een effectenbeurs de grootste categorie qua volume. Tevens vallen onderhandse leningen, zoals European Private Placements (EUPPs) en Schuldschein leningen, onder de noemer kapitaalmarktinstrumenten. Deze leningen zijn in tegenstelling tot obligaties rechtstreeks geplaatst bij de eindbelegger en worden in de regel niet of nauwelijks verhandeld.

Binnen de kapitaalmarktinstrumenten vormen Green Bonds de belangrijkste financieringsvorm voor wat betreft duurzaamheid. Een Green Bond is schuldpapier waarvan de middelen direct zijn toegewezen aan groene investeringen.

Voorbeelden van Green Bonds omvatten ASML en KPN. Zo gebruikt ASML de opbrengsten voor verduurzaming van haar gebouwen: “Proceeds to be used to buy buildings under BREEAM. (Building Research Establishment Environmental Assessment Method)”. KPN heeft een drietal gebieden geïdentificeerd: “… KPN will finance or refinance projects with positive environmental impact in three areas: Energy Efficiency (network transformation including roll-out of fiber and modernization of KPN ’s mobile network), Circular Economy (investments that extend product life and reduce waste) and Clean Transportation (reducing emissions by shifting to electric vehicles)”.

Naast Green Bonds komen in de kapitaalmarkt ook Sustainability-Linked instrumenten voor. Hierbij wordt net als bij een SLL de rentecoupon gekoppeld aan ESG-KPIs of aan een externe sustainability rating. Voorbeelden hiervan zijn Ahold en Arcadis. Ahold heeft in 2021 een obligatie uitgegeven met een koppeling aan 2 ESG-KPIs: “SPT 1: Reduction of scope 1 and 2 CO2-e emissions by 29% from a 2018 baseline. SPT 2: Reduction of food waste by 32% from a 2016 baseline”. Arcadis heeft haar financiering gekoppeld aan (verbetering van) haar score van het ratingbureau Sustainalytics.

Tot slot

Verduurzaming en ESG is bij vrijwel alle financieringsprojecten die wij begeleiden een zeer actueel onderwerp. Met de komst van de EU Taxonomy en CSRD rapportageverplichting wordt het belang almaar groter voor zowel de corporate als de financiers. Wij blijven de ontwikkelingen omtrent deze duurzaamheid financiering volgen en zodra de jaarverslagen over 2023 beschikbaar komen gaan we aan de slag met een update.

Tegelijkertijd zal bij Europese banken de Green Asset Ratio (GAR), gericht op de verdere verduurzaming van het kredietportfolio in lijn met de EU-taxonomie, een steeds prominentere rol gaan spelen. De GAR reflecteert welk aandeel van de kredietportefeuille van een bank geïnvesteerd is in economische activiteiten die zijn afgestemd op de EU-taxonomie voor duurzame activiteiten voor zover de betreffende sectoren daar al onder vallen. Meer weten? Lees dan ons artikel ‘Green Asset Ratio: integreert duurzaamheid in kredietverlening’