Einde aan de EMIR poppenkast
Vanaf het midden van afgelopen maand, om precies te zijn per 18 juni, hoeven de meeste bedrijven en instellingen zich geen zorgen meer te maken over de rapportage van hun derivaten aan een “transactieregister”. Deze wijziging in de regelgeving zat er al een tijdje aan te komen. Zoals de meeste van u zullen weten hebben vanaf 2013/2014 alle bedrijven en instellingen die financiële derivaten hebben afgesloten (bijvoorbeeld renteswaps of FX forwards) te maken gekregen met EMIR regelgeving.
Een korte opfrisser In reactie op de onduidelijkheid (lees: chaos) die tijdens de kredietcrisis ontstond bij het in beeld krijgen van de honderden miljoenen derivatencontracten, met name bij financiële instellingen, is internationaal nieuwe regelgeving bedacht. Voor Europese partijen werd deze opgenomen in de zg. EMIR wetgeving (European Market Infrastructure Regulation). Het kenmerk van de meeste door bedrijven afgesloten derivaten is dat ze niet op een beurs verhandeld worden maar bilateraal gecontracteerd worden. Dit worden "over the counter" instrumenten genoemd, ofwel "OTC". Elk OTC instrument stond, tot op dat moment, per definitie alleen in de boekhouding van de twee betrokken partijen. Voor centrale banken en andere regelgevers was het dus enorm moeilijk om in beeld te krijgen wie welk derivaat had afgesloten en wat de economische impact (met name de marktwaarde ontwikkeling) daarvan was op beide partijen. Naar aanleiding daarvan is besloten dat de meeste derivaten bijgehouden zouden gaan worden in een centraal register. In dat register moesten dan beide partijen iedere nieuwe transactie aanmelden. Dit was een bewuste keuze omdat hiermee de kans op discussie of fraude een stuk minder werd. Eventuele discrepanties tussen de twee filings van dezelfde transacties, zouden direct automatisch zichtbaar worden.
Gevolgen Voor de banken en andere grote spelers in de financiële markten was dit ons inziens een logische ontwikkeling. Wat minder logisch was dat "gewone" bedrijven met een beperkt aantal derivaten ook werden gevangen in het net van deze brede verplichting. Het ging er immers met name om de grote professionele marktpartijen beter te kunnen monitoren. Aangezien alle datapunten van deze derivaten bovendien volgens een zeer omvangrijk en technisch template aangeleverd moesten worden aan het centrale register zou dit tot veel extra werk en controleslagen leiden bij incidentele gebruikers van derivaten.
Oplossing? De praktische oplossing die toen gevonden werd, was dat de banken met wie de bedrijven hun derivaten hadden afgesloten, met frisse tegenzin, aanboden om ook namens de klant de transactie in spiegelbeeld te gaan rapporteren aan het centrale register. De klanten van de bank moesten daarvoor wel een vrij eenzijdig opgesteld contract met hun bank(en) tekenen waarin ze de bank machtigden om namens hen de afgesloten derivaten te rapporteren. Hierbij bleef de klant overigens wel zelf in grote mate eindverantwoordelijk voor het aanleveren van de data, was de bank niet aansprakelijk, rekende de bank voorlopig geen kosten maar mocht dat later wel gaan doen, etc etc. Nu was deze praktische oplossing voor bedrijven misschien wel hanteerbaar maar het bleef iets weg hebben van een oplossing voor een niet bestaand probleem. Het met derivaten samenhangende systeemrisico zit immers niet bij gewone bedrijven. Daarnaast schoot deze oplossing qua validatie (4 ogen principe) ook zijn doel volledig voorbij omdat de rapportage aan het centrale register twee keer uit hetzelfde systeem kwam.
Wijziging per juni 2020 Aan deze poppenkast is met de in 2019 overeengekomen en afgelopen maand geïmplementeerde EMIR-REFIT verordening een einde gemaakt. Transacties gedaan door alle gewone bedrijven ("Non Financial Corporate minus" of “NFC-” in EMIR terminologie) worden voortaan in principe automatisch alleen door de bank gerapporteerd. Bij onze klanten met derivaten is in de laatste maanden een brief in de bus gevallen van hun huisbank(en) die uitlegt dat de bank nu wettelijk verplicht is om deze verantwoordelijkheid over te nemen tenzij de klant hier expliciet bezwaar tegen maakt. De oude structuur vervalt hiermee. Het feit dat de beide rapportages uit hetzelfde systeem komen is hiermee niet opgelost maar gewone corporate gebruikers van derivaten worden er in ieder geval nauwelijks meer mee lastig gevallen.
Nog werk aan de winkel? Eigenlijk niet maar let wel op dat u jaarlijks een nieuwe LEI-code aanvraagt bij de KvK (uw unieke derivaten-gebruikers-nummer) en deze tijdig doorgeeft aan uw bank(en).
Tenslotte Klanten blijven de mogelijkheid houden om zelf te rapporteren als ze dat liever doen maar wij kunnen voor de meeste bedrijven geen enkele reden bedenken waarom men zich deze verplichting vrijwillig op de hals zou willen halen. Als afsluiter; het blijft natuurlijk wel van groot belang om na het afsluiten van een derivaat de bevestiging van de bank zeer nauwkeurig te (laten) controleren en direct (binnen 1 werkdag) aan de bel te trekken als u denkt dat er iets niet klopt.
Als onafhankelijk adviseur helpt Orchard Finance u graag bij uw vragen over rente- en valuta hedging en overige vragen in relatie tot uw financiering.
